ارتباط کانال مندیبولار و دندان عقل نهفته

بیرون آوردن مولرهای سوم  مندیبل ازشایع ترین فرایندهای جراحی  دنتوآلوئولار است، که به وسیله ی جراحان و  نیز بسیاری از دندانپزشکان انجام می شود .
آسیب به عصب آلو ئولار پایینی و نیز عصب زبانی، به عنوان شایع ترین عوارض، درطول جراحی دندان های نهفته ی عقل مندیبل مطرح می شوند.
ریشه های دندان های مولر سوم مندیبل، دربسیاری از موارد، در پرتونگاری های معمولی بر روی کانال مندیبل دیده می شوند. نزدیکی دسته های عصبی – عروقی در مندیبل به ریشه ی دندان های عقل، در بسیاری از موارد ضرورت تعیین هر چه دقیق تر رابطه ی کالبد شناختی میان این دو را نشان می دهد.
ارزیابی پرتونگاری پیش از عمل، این امکان را به جراح می دهد که تغییرات لازم را در شیوه ی جراحی در نظر گیرد وامکان آسیب به عصب را به حداقل برساند.
بیشترین شیوه ی استانداردی که برای ارزیابی خطر آسیب به عصب آلوئولار پایینی امروزه از آن
استفاده می شود، شیوه ی پانورامیک است.
گرچه این شیوه قادر به مشخص کردن موقعیت کانال مندیبل به صورت  (Bucco- Lingually) باکو- لینگوالی نیست، اما دیگر روش های تشخیصی پیشرفته ، مانند توموگرافی معمولی و توموگرافی رایانه ای (CBCT) ،که  جای دقیق تر کانال مندیبل را نسبت به پرتونگاری های دو بعدی نشان می دهند  و از دقتی بیشتر برای تعیین ارتباط کالبد شناختی میان ریشه های دندان عقل و کانال مندیبل برخوردارند، به سبب دسترسی دشواری و هزینه ی بالا، نسبت به شیوه ی پانورامیک، کمتر مورد استفاده قرار می گیرند.

براساس تحلیل تصاویر ۳بعدی CBCT ،ارتباط بین کانال مندیبولار و دندان عقل نهفته ی مندیبل ، به طور عمده به ۲ دسته تقسیم می شود:۱.    نوع اول :
کانال مندیبولار کامل و دست نخورده است با وجود اینکه  دندان عقل نهفته ی مندیبل ممکن است در تماس با آن باشد یا نباشد.

۲.    نو ع دوم :
کانال مندیبولار بوسیله ی دندان عقل نهفته ی مندیبل حداقل در یک تصویر شکسته شده است.

پژوهشگران با تحقیقاتی که با بررسی تصاویر پانورامیک و CBCT انجام دادند  روی هم رفته ۹ نشانه  در تصاویر پانورامیک  را دلیل بر ارتباط نزدیک دندان عقل و کانال مندیبل دانسته اند:

۱.    قطع شدن خط رادیواپک کانال مندیبل

۲.    باریکی کانال

۳.    دوشاخگی کانال

۴.    افزایش رادیولوسنسی (تاریکی ریشه)

۵.    انحراف ریشه

۶.    باریکی ریشه

۷.    تاریکی و دوشاخگی ریشه

۸.    قطع لامینا دورا و فضای پریودنتال

۹.    ریشه های در حال تکامل

بار در نظر گرفتن تمامی این ۹ مورد، پژوهشگران ۳ نشانه ی زیر را مهم تر از بقیه اعلام نموده اند:
دوشاخگی کانال، تیرگی ریشه، قطع شدگی خط سفید کانال